Gietrzwałd to niewielka miejscowość leżąca w województwie warmińsko-mazurskim, która zasłynęła dzięki objawieniom Matki Bożej.
Trochę historii
Gietrzwałd przywilej lokacyjny otrzymał 19 maja 1352 r. Odbiorcą przywileju był zasadźca Dittrich, od którego imienia osada przyjęła swą nazwę Dietrichswalde, którą następnie spolszczano na Dzietrzwałd, Jetrzwałd i w końcu na Gietrzwałd. Miejscowość była wielokrotnie niszczona między innymi w czasie wojen polsko-krzyżackich i potopu szwedzkiego. 6 kwietnia 1519 roku do wsi przybył Mikołaj Kopernik. W Gietrzwałdzie otwarto pierwszą polską księgarnię na Warmii. 6 kwietnia 1878 r. dokonał tego Andrzej Samulowski.
Gdzie zaparkować w Gietrzwałdzie
Przy ulicy Kościelnej znajduje się duży bezpłatny parking.
Punkt Informacji Turystycznej w Gietrzwałdzie
ul. Kościelna 1
Atrakcje Gietrzwałdu
Gietrzwałd jest na tyle niewielką miejscowością, że wszystkie jego atrakcje bez problemu zwiedzimy spacerując.
Objawienia Matki Bożej w Gietrzwałdzie
Od 27 czerwca do 16 września 1877 r. w Gietrzwałdzie miały miejsca objawienia Matki Bożej. Wizjonerkami były trzynastoletnia wówczas Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska, które na przykościelnym klonie zobaczyły Matkę Boską przemawiającą do nich po polsku. W tym czasie podobne wizje miały również inne osoby. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że są to jedyne w Polsce miejsce objawień maryjnych uznane przez Kościół katolicki.
Kalwaria w Gietrzwałdzie
Droga krzyżowa powstała w 2007 r. Kapliczki zaprojektował Marcin Dutko, a autorem znajdujących się w nich rzeźb jest Jan Stępkowski ze Strzegowa.
Cudowne źródło w Gietrzwałdzie
Na końcu drogi krzyżowej możecie zobaczyć cudowne źródło. 8 września 1877 roku w obecności wspomnianych wcześniej wizjonerek, kapłanów oraz kilkunastu osób świeckich Matka Boska miała je pobłogosławić. Podobno woda ze źródła ma właściwości uzdrawiające.
Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gietrzwałdzie
W związku z powstaniem parafii w Gietrzwałdzie, w XIV w. zbudowano drewnianą świątynię, która została zniszczona w czasie wojen polsko-krzyżackich. W XV w. wzniesiono jednonawowy kościół w stylu gotyckim, konsekrowany 31 marca 1500 r. pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Marii przez biskupa Jana Wildego.
Pod koniec XVI w. kościół przebudowano w stylu renesansowym. W latach 1878-1884 dobudowano nawę poprzeczną z emporami oraz prezbiterium z kryptą, nadając kościołowi kształt krzyża rzymskiego. 2 lutego 1970 r. kościół w Gietrzwałdzie otrzymał tytuł bazyliki mniejszej.
Ołtarz główny otaczają postacie dwunastu apostołów z atrybutami, a w jego centrum znajduje się obraz Najświętszej Maryi Panny Gietrzwałdzkiej.
Bogato zdobiona neogotycka ambona pochodzi z końca XIX w.
Z pierwotnego wyposażenia kościoła zachowała się gotycka rzeźba Pieta z 1425 r.
Z mniej więcej tego samego okresu pochodzi granitowa chrzcielnica, pełniąca obecnie funkcję kropielnicy.
Chór muzyczny i obudowa organów pochodzą prawdopodobnie z około 1887 r.
Malowane witraże na szkle wykonano w Braniewie.
Neogotycka polichromia autorstwa Justyna Bornowskiego pochodzi sprzed 1900 r. Prezentuje motywy związane z objawieniami. Na stropie starej części kościoła przedstawiona jest Matka Boża z Dzieciątkiem w otoczeniu pięciu aniołów.
Przy zewnętrznym wejściu do zakrystii znajduje się kamień, na którym możecie przeczytać napis: Odmawiajcie Różaniec 1882, a obok niego rysunek serca przebitego mieczem. Napis nawiązujący do słów wypowiedzianych przez Matkę Boską w czasie objawienia. Proboszcz Augustyn Weischel nakazał wyryć je na kamieniu, aby nigdy nie zostały zapomniane.
Cmentarz przykościelny w Gietrzwałdzie
Naprzeciwko głównego wejścia do kościoła możecie zobaczyć niewielki cmentarz, na którym znajdują się trzy groby: księdza Augusta Weichsla, jego matki Anny, a także jego siostry, również Anny.
Deskale w Gietrzwałdzie
W maju 2022 r., z okazji 670-lecia Gietrzwałdu, powstały trzy malowidła na drewnianych ścianach starych domów i stodół, zwane deskalami. Rok później powstał kolejny. Ich autorem jest artysta pochodzący z Sanoka Arkadiusz Andrejkow. Dzieła odzwierciedlają stare zdjęcia pochodzące z albumów gietrzwałdzkich rodzin i przedstawiają dawnych mieszkańców tej miejscowości.
Jeden możecie podziwiać przy ulicy Olsztyńskiej, drugi przy ulicy Szkolnej, a dwa kolejne przy ulicy Ostródzkiej.
Co warto zobaczyć w pobliżu
W okolicy warto odwiedzić Ostródę i Olsztyn.
Byliście w Gietrzwałdzie? Co jeszcze Waszym zdaniem warto zobaczyć w tej miejscowości? Zapraszam do komentowania.
Podoba Ci się ten blog? Znalazłeś tu potrzebne informacje? Możesz postawić nam wirtualną kawę! Przeznaczymy ją na kolejne podróże i dalszy rozwój bloga. Dziękujemy 🙂
