Nidzica, nazywana Bramą na Mazury, to miasto w województwie warmińsko-mazurskim. Ze względu na podobieństwo nazw zamek, który się w nim znajduje, bardzo często mylony jest z warownią w Niedzicy.
Gdzie zaparkować Nidzicy
My zaparkowaliśmy pod samym zamkiem, na niedużym bezpłatnym parkingu. Na rynek można podjechać samochodem lub przejść kilkanaście minut spacerem.
Trochę historii
Pierwszy drewniany obiekt obronny w Nidzicy założyli Krzyżacy prawdopodobnie już w 1266-1268. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1376 roku. W dniu 7 grudnia 1381 r. osada otrzymała prawa miejskie, a także swój herb. Miasto otoczono murami obronnymi z fosą. Od 1444 r. Nidzica należała do Związku Pruskiego, a od 1525 r. wchodziła w skład Prus Książęcych. W XVII w. miasto uległo zniszczeniu w wyniku wojen szwedzkich. 30 marca 1664 r. całe miasto spłonęło w wielkim pożarze. Po spustoszeniu miasta przez kolejny pożar w 1804 r. przeprowadzono odbudowę, połączoną z dalszą modernizacją założenia urbanistycznego, m.in. powiększenie rynku. Na początku pierwszej wojny światowej do Nidzicy wtargnęli Rosjanie, paląc całe miasto w sierpniu 1914 roku. Po ich wyparciu i niemieckim zwycięstwie pod Tannenbergiem natychmiast przystąpiono do odbudowy. Podczas plebiscytu w 1920 r. zdecydowana większość opowiedziała się za dotychczasową przynależnością państwową. Druga wojna światowa długo nie odciskała się na wyglądzie Nidzicy. 20 stycznia 1945 r. miasto zostało zdobyte przez Armię Czerwoną. Zniszczenia sięgnęły aż 80% zabudowy, w tym zamku. Po 1945 r. ludność niemiecka została wysiedlona. Jej miejsce stopniowo zajęli osadnicy polscy oraz tzw. repatrianci z Kresów Wschodnich. Od 1999 r. Nidzica jest stolicą powiatu w województwie warmińsko-mazurskim.
Zamek krzyżacki w Nidzicy
Parkując na parkingu pod zamkiem, niech Was nie zrazi mało ciekawy widok warowni. Wystarczy, że przekroczycie bramę ogradzającego zamek muru, a Waszym oczom ukaże się niesamowita budowla.
Zamek powstał w II połowie XIV wieku. Budowla z polnego kamienia i cegły ma wymiary 62×44 metry. Jest on największym pokrzyżackim zamkiem rezydencyjko – obronnym na Mazurach. Podczas wojny polsko-krzyżackiej, dwa dni po wygranej bitwie pod Grunwaldem, wojska polskie zajęły warownię bez walki. Zarządzać nią zaczął polski książę Janusz Mazowiecki. W kolejnych latach zamek przechodził z rąk do rąk. W XVI twierdza stała się siedzibą starostwa, a pierwszym starostą został szlachcic Piotr Kobierzycki. Zamek w tym czasie był dobrze utrzymywany. Ten dobry okres dla zamku został jednak przerwany w XVII wieku wojnami szwedzkimi i najazdami tatarskimi. Nidzicka warownia była bliska upadkowi. Jej zły stan pogorszył jeszcze wielki pożar miasta w 1784, który swym zasięgiem objął również całe przedzamcze.
Największe jednak szkody wyrządziły zamkowi wojny napoleońskie (1806-1812). Na zamku powołano lazaret dla żołnierzy francuskich. Powiększyło to stan dewastacji zabudowań. Od całkowitego zniszczenia i groźby rozbiórki uratował twierdzę radca prawny z Nidzicy – Ferdynand Tymoteusz Gregorovius. Wystąpił on do prezydenta Prus – Theodora von Schön o restaurowanie zamku. Dzięki jego poparciu w latach 1828-1830 przeprowadzono intensywne prace remontowe. Dostały tu siedzibę sąd i więzienie. W czasie I wojny światowej Nidzica uległa poważnym zniszczeniom. Zawierucha wojenna szczęśliwie ominęła jednak sam zamek. W latach trzydziestych powołano tu regionalne muzeum. Mniej szczęśliwa dla zamkowych zabudowań okazała się końcówka II wojny światowej. Na skutek radzieckiego ostrzału artyleryjskiego został on poważnie uszkodzony i stracił część murów. Odbudowę przeprowadzono dopiero w latach 1959-1965.
Obecnie na zamku mieści się Nidzicki Ośrodek Kultury, Muzeum Ziemi Nidzickiej, biblioteka, hotel i restauracja, w której piliśmy całkiem niezłą kawę. Można też zwiedzić niewielką wystawę, jednak po przeczytaniu opinii w internecie, nie zdecydowaliśmy się na jej obejrzenie, pozostając przy bezpłatnej opcji.
Informacje praktyczne
Adres: Zamkowa 2
Godziny otwarcia: W okresie maj-wrzesień muzeum jest otwarte od wtorku do niedzieli, w godzinach 8:00-16:00. Zwiedzanie o pełnych godzinach. Po sezonie (październik-kwiecień) od 10:00 i nieczynne również w niedziele.
Bilety: 8 zł/6 zł ulgowy. Bezpłatnie można wejść na dziedziniec zamku i znajdujące się na nim piętra, a także obejść warownię dookoła.
Ratusz w Nidzicy
Ratusz został wzniesiony w 1842 r., w miejscu rozebranego w 1824 r. Reprezentuje styl neoklasycystyczny. Obecnie jest siedzibą Urzędu Miejskiego w Nidzicy i organizacji pozarządowych.
Rynek w Nidzicy
Na rynku, oprócz ratusza, możemy zobaczyć kilka odnowionych kamienic, multimedialną fontannę i przede wszystkim bardzo uroczy pomnik małego latarnika. Rzeźba stanęła na rynku w 2020 roku. Przedstawia chłopca zapalającego lampę. Legenda głosi, że to syn latarnika, który chcąc pomóc bardzo choremu ojcu, by ten nie stracił pracy, codziennie, bez względu na pogodę, brał swoje dwa małe pieski i obchodził miasto zapalając lampy. Jeden psiak stoi tuż obok chłopca, a drugiego… szukajcie w jego kieszeni 🙂
Byliście w Nidzicy? Co Waszym zdaniem jeszcze warto zobaczyć w tym mieście? Zapraszam do komentowania.
Podoba Ci się ten blog? Znalazłeś tu potrzebne informacje? Możesz postawić nam wirtualną kawę! Przeznaczymy ją na kolejne podróże i dalszy rozwój bloga. Dziękujemy 🙂
